Θεωρία Gestalt & Collage
Σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ.1 Ν.2121/1993 απαγορεύεται η αναπαραγωγή των έργων με οποιοδήποτε μέσο και μορφή, εν όλω ή εν μέρει, η διασκευή, η προσαρμογή ή άλλες μετατροπές του έργου, η παρουσίαση του έργου στο κοινό και η δημόσια εκτέλεση του έργου, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του δημιουργού.
Η θεωρία Gestalt ( η αντίληψη των εικόνων )
Το Gestalt είναι όρος της ψυχολογίας που σημαίνει “ενοποιημένο σύνολο”. Προέρχεται από τις θεωρίες της Οπτικής Αντίληψης που ανέπτυξαν γερμανοί ψυχολόγοι στη δεκαετία του 1920. Οι θεωρίες αυτές περιγράφουν τον τρόπο που ο ανθρώπινος νους τείνει να οργανώνει τις οπτικές πληροφορίες σε ομάδες ή σε σύνολα, που διέπονται από τις παρακάτω αρχές:
Ομοιότητα
Όταν διάφορα στοιχεία έχουν κάποιες ομοιότητες, το ανθρώπινο μυαλό έχει την τάση να τα αντιλαμβάνεται σαν ένα σύνολο, ή ένα αντικείμενο.
Συνέχεια
Όταν υπάρχουν οι προϋποθέσεις τάσης προς κίνηση σε σημεία που προκαλούν στο βλέμμα την ανάγκη να θέλει να συνεχίσει από ένα στοιχείο στο άλλο.
Ολοκλήρωση
Όταν ένα σύμβολο είναι ατέλειωτο, ή ένα τμήμα μένει μερικώς ανοικτό, τότε μπαίνει σε εφαρμογή η αρχή της Ολοκλήρωσης. Εάν έχουν δωθεί αρκετές πληροφορίες, το μυαλό μας θα ολοκληρώσει το σύνολο, γεμίζοντας τα κενά.
Εγγύτητα
Όταν αντικείμενα που γειτονεύουν μεταξύ τους, παρά τις εμφανείς διαφορές τους σε σχήμα , μέγεθος ή χρώμα στο μυαλό μας λόγω της γειτονίας τους αποκλειστικά τείνουν να σχηματίζουν ενότητες.
Θετικός και Αρνητικός Χώρος
Το μάτι ξεχωρίζει ένα αντικείμενο από το φόντο στο οποίο βρίσκεται. Μια φόρμα, φιγούρα ή σχήμα(figure) είναι φυσικό να γίνεται αντιληπτή ως το θέμα (Θετικός Χώρος), ενώ η περιοχή(ground) στην οποία περικλείεται, ως το φόντο (Αρνητικός Χώρος). Το παιχνίδι ανάμεσα στον θετικό και αρνητικό χώρο μπορεί να μεταδώσει το οπτικό μήνυμα καλύτερα. Ασυνήθιστοι συνδυασμοί θετικού/αρνητικού κάνουν ένα σχέδιο πιο πολύπλοκο, επινοητικό και ενδιαφέρον.
Gestalt – Ο άνθρωπος και η δύναμη της Τέχνης
Ο όρος Gestalt προέρχεται από το γερμανικό ρήμα gestalten που σημαίνει διαμορφώνω, σχηματίζω. Μεταφράζεται ορισμένες φορές ως σχήμα, μορφή ή φιγούρα, αλλά η περισσότερο ακριβης για την ερμηνεία του είναι η λέξη ‘’όλον”, που δίνει έμφαση στο σύνολο αρχικά και μετά στον τρόπο που διαδρούν μεταξύ τους τα μέρη του συνόλου.
Ο άνθρωπος στη Gestalt θεωρία είναι μεν ένα κομμάτι του περιβάλλοντος (του συνόλου) που έχει όμως την ικανότητα της επίγνωσης, δηλαδή, να συνειδητοποιεί τα συναισθήματα, τις σκέψεις και τις αντιλήψεις του, να τα αναγνωρίζει και να τα βιώνει μέσα από αποθηκευμένες αντιδράσεις.
Είναι ικανός να καθορίζει τις δράσεις του στο περιβάλλον που ζει, διαθέτει τη δυνατότητα να ικανοποιεί τις ζωτικές ανάγκες του και μπορεί να επιβιώνει έχοντας επίγνωση της ύπαρξης του στον παρόντα χώρο και χρόνο.
H ανθρώπινη φύση δεν είναι ούτε καλή, ούτε κακή. Ο τρόπος που θα την χρησιμοποιήσουμε σε σχέση με το περιβάλλον της δίνει πρόσημο, ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν.
Η θεωρία Gestalt ερμηνεύεται καλύτερα μέσα απο την αντίληψη των εικόνων. Συγκεκριμένα της φιγούρας/μορφής και του φόντου (figure and ground). Φόντο είναι για τον άνθρωπο όσα έχουν συμβεί απο την γέννηση του μέχρι το τώρα και Μορφή είναι η φιγούρα που επιλέγει να τον αντιπροσωπεύει μπροστά απο το φόντο κάθε φορά,ανάλογα με τις συνθήκες και τα συναισθήματα που βιώνει. Προκειμένου να υπάρχει αρμονία θα πρέπει η εναλλαγή φόντου – μορφής να γίνεται με ‘’ρυθμικό’’ τρόπο ανάλογα με τις ανάγκες που έχει κάθε φορά το άτομο σε συνδυασμό και με την ικανότητα του να διακρίνει την εκάστοτε ανάγκη. Μαθαίνουμε να εντοπίζουμε τις ανάγκες μας και να δημιουργούμε τις συνθήκες ικανοποιήσης τους σε συμβατότητα με το φόντο μας (= το παρέλθον και τις εμπειρίες μας), δημιουργώντας μια νέα μορφή(= την δική μας εικόνα που θα σταθέι εμπρός από το φόντο) με τρόπο που να ικανοποιεί μεν την νέα ανάγκη μας,αλλά και να εναρμονίζεται με το περιβάλλον . Με αυτόν τον τρόπο η εκάστοτε αλλαγή που έχουμε ανάγκη, γίνεται χωρίς φόβο , αμφιβολία και εξαντλητικες παλινδρομήσεις.
Εφαρμογή Θεωρίας Gestalt στην Τέχνη του Collage
Στο χειροποιήτο κολάζ συμβαίνει αυτή ακριβώς η διαδικάσια, ο άνθρωπος χωρίς πρόθεση επιλέγει εικόνες απο μια συλλογή με βάση την διάθεση και την συναισθηματική κατάσταση που βρίσκεται εκείνη τη στιγμή. Ξεχωρίζει ο ίδιος το φόντο και την μορφή που θα φέρει στο προσκήνιο, ώστε να δημιουργήσει μια νέα αρμονική εικόνα. Ο χρόνος που αφιερώνει για να επιλέξει το υλικό του, (τη στιγμή που δεκάδες εικόνες περνούν μπροστά από τα μάτια του, προβάλοντας συναισθήματα, χρώματα και σχέδια, ενεργοποιώντας την μνήμη και τις επιθυμίες του), είναι μια προσωπική διαδικάσια αναμόχλευσης και διαλογισμού, όπου συμμετέχουν η αφή, η όραση, η ακοή και η ελευθερία σκέψης. Μια συνθήκη χαλαρότητας που θα του δώσει την δυνατότητα να δημιουργήσει μια μορφή τέχνης χωρίς τεχνογνωσία, αλλά με βάση το συναίσθημα, τα βιώματα και τις επιθυμίες του. Έχοντας φτιάξει το δικό του κολάζ (make your own collage), νιώθει την ευτυχία της δημιουργίας και ταυτόχρονα την ικανοποιήση της ολοκλήρωσης. Πιο σημαντικό όλων αυτών όμως είναι πως μέσα από αυτή την διαδικασία θα μάθει να κάνει το ίδιο στη ζωή του, χωρίς να φοβάται να αλλάξει το φόντο του (παρελθόν), συνειδητοποιώντας πως μπορεί να γίνει η ‘’μορφή’’ που επιθυμεί, εμπρός απο το φόντο που έχει ονειρευτεί με τρόπο αρμονικό , συμβατό στις ανάγκες του και στις καθημερινές απαιτήσεις που βιώνει.
Οι δράσεις μας ΄΄ Make your own collage’’ , μέσα απο τα σεμινάρια και τα workshop που τα συνοδεύουν, σας δίνουν την δυνατότητα να μάθετε την τεχνική του χειροποίητου κολάζ , να γνωρίσετε και να εφαρμόσετε με βιωματικό τρόπο αντίστοιχες τεχνικές μέσα απο επιλέγμενες θεωρίες για την αυτοβελτιώση και την επίτευξη των στόχων σας.
Μέσα από την Τέχνη, αλλάξτε ότι δεν σας επιτρέπει να πλησιάσετε και σας εμποδίζει να έχετε αυτό που σας αξίζει. Βελτιώστε την ποιότητα των σχέσεων, των σκέψεων και των συναισθημάτων σας μέσα απο ένα ταξίδι εικόνων, χρωμάτων και πειραματισμών.
